عصر رسانه از تأثیر گذارترین بسترهای مقدمه فرج حضرت مهدی(عج) است

حجت الاسلام علیرضا پناهیان، مسؤول اتاق فکر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، روز گذشته 16 مهرماه 89 با حضور در نشست هم اندیشی پیرامون فرهنگ و رسانه که روز گذشته در دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شده، با بیان این مطلب که هنر برای معنویت مفید تر از مادیات و مسائل گمانم کوچک دنیایی است، تصریح کرد: هنر برای آخرت است، و هنر برای عرش سودمندتر از فرش است.

وی گفت: گاهی اوقات انسان ها از هنر در تأمین لذت های مادی، نیاز های دنیای و احساسات سطحی خود استفاده می کنند، اما هیچگاه استفاده فراوان از هنر برای امور پست مادی نباید ما را فریب دهد، اصل هنر برای بیان آن چیزی است که در دنیا به صورت حسی دیده نمی شود و به صورت علمی در کلمات نمی گنجد.

وی ادامه داد: آن دسته از معارف عمیق معنوی که عرفا مطرح می کنند، و انسان برای رسیدن به آن ها باید از طریق شهود دسترسی پیدا کند، توسط هنر(به عنوان واسطه بین انسان ) حاصل می شود.

حجت الاسلام پناهیان اصل کارکرد هنر را معنویت دانست و بیان داشت: در برخی از زمان ها مردم پای داستان هایی که تغذیه کننده افکار آن ها است، نشسته و استفاده می کنند، اما هنر با هر ابزاری و هر تکنیکی که ایجاد شود برای معنویت مفید تر است.

این مدرس حوزه علمیه همچنین یادآور شد: گاهی اوقات به طور کلی گفته می شود که تلویزیون، سینما و فیلم چون از تمدن و فرهنگ غرب(تمدنی مادی) به ما رسیده و خواستگاهش آنجا بوده، بیشتر به شهوات پرداخته است و با خود فرهنگی خاص را وارد کرده که اساسا این پدیده(سینما وتلیوزیون) را آلوده می کند و در صورتی که هنرمندان ما مجبور باشند از این ظرفیت استفاده کننند از باب ناچاری و دشواری است، معمولا برای همچین نگاهی مثال هایی مطرح می شود، مثلا می گویند هنر در مساجد تجریدی است و اگر گل و بوته ای هم در نقش محراب مشاهده می شود، گل بوته تجریدی است، یعنی ریشه ندارد و همه به این نکته اشراف دارند که این گل و بوته تجریدی است و واقعی نیست.

وی با اشاره به اینکه هنر در غرب از نقاشی در کلیساها آغاز شده و در سینما به عنوان تصویر نمایان شده است، بیان داشت: اساس تصویر چیزی از جنس مادیات و نه معنویات است، زیرا معنویات اموری غیر تصویری هستند.

این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: متأسفانه هنگامی که مباحث معنویات و غیب مطرح می شود می گویند که این مباحث تناسبی با فیلم و تصویر ندارد، و پرداختن به این مباحث با استفاده از فیلم و تصویر کاری بسیار دشوار، نشدنی و نابه جا است.

استاد دانشگاه تهران گفت: ما معتقدیم که فیلم محل نشان دادن تصویر نیست، زیرا محل نشان دادن بخش نا مرئی تصاویر (عمل و عکس العمل) است و فیلم با نقاشی و عکس تفاوتی محتوایی دارد، ممکن است شباهت هایی وجود داشته باشد اما در یک فیلم، بیننده تنها کنش ها و واکنش ها را می بیند.

وی بیان داشت: در قرآن ذکر شده است« کونوا دعاة الناس بغیر السنتکم»، به غیر از زبان مردم را دعوت کنید(با عملتان مردم را دعوت کنید). فیلم به جهت اینکه محلی برای نشان دادن عمل و عکس العمل است، بیشتر از زبان و بیان در تبلیغ دین کاربرد دارد و در دین توصیه شده است که با عمل( که می تواند فیلم باشد) مردم را به دین دعوت کنید.

این فعال فرهنگی ادامه داد: بیننده هنگام مشاهده فیلم منتظر دیدن فعل، عمل و عکس العمل است و در صورتی که این فعل و عکس العمل دینی باشد خیلی می تواند در او تأثیر گذار باشد.

وی با بیان اینکه هیچ گاه پرداختن به فیلم از ارزش سخنرانی نمی کاهد، بیان داشت: تولید فیلم از ارزش علوم دینی نمی کاهد، زیرا این علوم نقش اسکلت را ایفا می کند و انسان می تواند با استفاده از این علوم ساختارها را استحاکم بخشد.

مسؤول اتاق فکر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها افزود: این سازه و اسکلت باید نمایی داشته باشه و نمای این کار معماری و هنر است، بسیاری از مشکلات جامعه به جهت این است که مردم تصویری اجرا شده از دین در صحنه های زیبا و جذاب ندیده اند.

وی تصریح کرد: هنگامی که به قرآن مراجعه می کنیم مشاهده می کنیم که قرآن بیشتر از اینکه برهان ها بیان کند آن ها را به تصویر می کشد و در صورتی که قرآن را ملاک تبلیغ قرار دهیم و همه این مسأله را بپذیرند و شیوه تبلیغ در قرآن را ملاک قرار دهند می توانند از شیوه های تصویری در تبلیغ استفاده کنند؛ ما باید محتوا را به اقتضای فیلم به تصویر بکشیم زیرا در فیلم عمل قابل تصویر است.

حجت الاسلام پناهیان همچنین با بیان اینکه فیلم ها باید به بهانه های ساده، جذاب و غیر اسلامی(در ظاهر) ساخته شوند و باید از قابلیت های صحیح عرصه سینما در راستای تبلیغ دین استفاده کرد.

وی زبان جهان امروز را زبان تصویر دانست، و گفت: باید از زبان تصویر برای بیان معارف دینی استفاده مناسب داشت وسایر مسائل و مشکلات بشری را با استفاده از این زبان حل نمود.

این استاد حوزه و دانشگاه اظهار داشت: کار در فضای بین الملل خیلی راحت تر از فضای ایران است و با استفاده از مترجمان می توان فضای غرب را با کمترین استدلال به نفع اسلام تغییر دارد، زیرا غرب حرف باطل می زند، و برای جا انداختن سخن خود باید تلاش کند، اما مسلمانان و جهان اسلام به جهت اینکه حرف حق میزنند نیازی به جا انداختن کلام اسلامی ندارند.

وی با بیان اینکه مبلغان و طلاب حوزه های علمیه نباید خود را از فضاهای فرهنگی در عرصه بین المللی کنار بکشند، تصریح کرد: خداوند متعال در قرآن می فرماید« جاء الحق و زهق الباطل»، حق آمد و باطل از میان رفت، در این آیه قرآن نزاع بین حق و باطل بیان شده است وبعد در ادامه آیه ذکر شده است «ان الباطل کان زهوقا»، به یقین باطل از میان رفتنی است. مبلغان و طلاب حوزه های علمیه باید این آیه را برای زندگی بشری الگو قرار دهند و در عرصه های بین المللی تلاش کنند.

این فعال فرهنگی اظهار داشت: فیلم ساختن در خدمت مادیات خیلی سخت تر از فیلم ساختن در خدمت معنویات است، زیرا فیلم محل نشان دادن کنش و واکنش ها است.

وی با بیان اینکه برخی معتقدند که سینما نتیجه رشد و تکنولوژی بوده است، بیان داشت: تکنولوژی سینما وفیلم ممکن است جهت درستی نداشته باشد، اما تمام قطعات ونتایج آن را نمی توانیم نفی کنیم و پیش از اینکه سینما را نتیجه غرب بداینم باید در نقد یک تمدن دقت کنیم که چگونه نقد صورت بگیرد.

مسؤول اتاق فکر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها گفت: انسان به جاودانگی و خلاقیت علاقه دارد و هنگامی که این امر درجهت غلط قرار بگیرد همه این ظرفیت ها را در جهت غلط استفاده می کند و یا بالعکس، هنگامی که انسان از ویژگی های خودش در جهت غلط استفاده کند به تمدن غرب نزدیک شده است و اما در عین حال در این تمدن پدیده هایی می بینیم که نشانه هایی از فطرت است.

وی گفت: باید به ابزار سینما به عنوان ابزارخودی نگاه شود و کار کردن با این ابزار باعث می شود که تکنیک هایی جدیدی حاصل شود، ودر صورتی که فیلم اسلامی تولید شود به تکنیک ها و نمادهای جدیدی خواهیم رسید که با ذائقه های مردم متناسب باشد.

حجت الاسلام پناهیان با بیان این مطلب که عصر رسانه با عصر ظهور برابر است، بیان داشت: هیچ مقدمه ای از مقدمات فرج به اندازه عصر رسانه تأثیر گذار نیست. دین چیزی از جنس بلاغ، گفت وگو، تبلیغ، اندیشه، کلمه و پیام است، و عرصه ای همانند اینترنت و رسانه از بهترین بسترها برای ظهور حضرت به حساب می آیند.