گفتوگو با علامه علی کورانی (نقش ایران در نقشه ظهور)
استاد نویسنده محقّق حجّتالسلام والمسلمین شیخ علی کورانی، از جمله صاحبنظران معدودی هستند که در حوزه سرزمینهای درگیر در عصر ظهور دارای اثر میباشند. خوانندگان گرامی پیش از این نیز گفتوگوهایی در همین موضوع را با این شخصیّت علمی و محقّق در مجلّه خواندهاند.(منبع سایت موعود)
ایرانیان چه نقشی در حوادث پیش از ظهور دارند؟
نقش ایرانیان برای زمینهسازی ظهور نیز در روایات، پررنگ ترسیم شده است. در میان تمام زمینهسازان و گروههای مختلف زمینه ساز، اوّلین نقش را ایرانیان بر عهده دارند. پس از آن گروههایی دیده میشوند که مقابل یهود میایستند؛ مانند گروهی در عراق که مقابل نواصب میایستند و علاوه بر آنها از یمانیها نیز صحبت به میان آمده که خیلی تصویر دقیقی درباره آنان ارائه نشده و به عکس درباره ایرانیان و زمینهسازی آنان برای انقلاب حضرت مهدی(ع) روایات متعدّدی ذیل حدود نه عنوان، به دست ما رسیده است:
ـ قوم سلمان؛
ـ سرزمین مشرق؛
ـ پرچمهای مشرق؛
ـ پرچمهای سیاه؛
ـ جبال طالقان؛
ـ اهل سبلان؛
ـ و …
امّا حدیث معروف «رایات سود» (پرچمهای سیاه) و سرزمین مشرق در منابع مختلفی آمده است که من بیش از همه به روایت امام باقر(ع) اعتماد کردهام که در «الغیبه» نعمانی(ص۲۷۳) آمده است و به نظر من صحیحترین روایت است. در این روایت، ابوخالد کابلی از ایشان نقل میکند که فرمودند: «گویی قومی را میبینم که از خاور خروج کردهاند و خواستار حقّاند ولی به آنان داده نمیشود، سپس باز خواستار حقّشان شوند و به آنان ندهند، چون چنین بینند شمشیرها برهنه کنند و بر گردنها گذارند. این وقت حقّ آنان را به آنان بدهند ولی آنان نپذیرند تا آنکه قیام کنند و آن را باز ندهند مگر به صاحب شما، کشتگانشان شهیدند. هان که اگر من آن روز را درک میکردم جان خود را برای یاری صاحب این امر نگاه میداشتم.
با توجه به روایات متعددی که نقل فرمودید، شرایط سیاسی ایران در آستانه ظهور چگونه خواهد بود؟
میتوان با همان حدیث امام باقر(ع) که عرض کردم، این پرسش را پاسخ داد. الان به ذکر دو نکته بسنده میکنم؛ اوّل اینکه ما در هیچ روایتی سخن از ورود ارتش وسپاه خارجی به ایران نداریم. با توجه به متن روایت یادشده، خارجیها از ایرانیها میترسند نه اینکه به ایران حمله خارجی بشود. به نظر بنده نه آمریکا و نه هیچ کشور دیگری نمی تواند به داخل ایران لشکر کشی کند. نکته بعدی موجود در این روایت بحث آشوب داخلی ایران است که ایران درگیر مشکلات داخلی خواهد بود. قراین متعددی در این رابطه وجود دارد. عبارت «فلا یعطونه إلّا …» بیانگر آن است که درباره رساندن و تحویل دادن پرچم به امام عصر(ع) اختلاف وجود خواهد داشت. همچنین روایت با این عبارت شروع میشود که «کأنّی بقومٍ قد خرجوا…» سپس در ادامه آمده «…حتّی یقوموا..» که نشانگر قیام پس از آن انقلاب اوّلی است. در آن مقطع یمن در دست یکی از یاران حضرت(ع) قرار میگیرد. یمانی، نماینده تامّ الاختیار حضرت خواهد بود که همه مؤمنان جهان حتّی ایرانیان باید از او تبعیّت کنند. در این روایت صحیح السّند که مورد استناد فقهاست، آمده: «در میان پرچمها راهنماتر از پرچم یمانی نباشد که آن پرچم هدایت است، زیرا دعوت به صاحب شما میکند، و هنگامی که یمانی خروج کند، خرید و فروش سلاح برای مردم و هر مسلمانی ممنوع است. چون یمانی خروج کرد به سوی او بشتاب که همانا پرچم او پرچم هدایت است. هیچ مسلمانی را روا نباشد که با آن پرچم مقابله نماید، پس هر کس چنین کند او از اهل آتش است، زیرا او (یمانی) به سوی حقّ و راه مستقیم فرا میخواند». سپس آن حضرت به من فرمود: «همانا از دست رفتن و سقوط حکومت فلان خاندان، همانند شکستن کاسه سفالین است، و همچون مردی است که در دستش کاسهای سفالین بوده و او مشغول راه رفتن باشد که ناگاه در حالی که غافل است کاسه از دستش فرو افتد و بشکند، پس هنگامی که فرو افتاد بگوید: آه ـ همچون خود باختهای ـ پس، از دست رفتن دولت آنان چنین است که به کلّی از زوال آن بیخبر باشند
برای یمانی چه ویژگیهایی در روایات نقل شده که مردم او را با آن ویژگیها بشناسند؟
بیتردید او دلایل و معجزاتی برای معرفی خود به مردم ارائه خواهد کرد. در این ایّام اختلاف میان ایرانیها بالا میگیرد. امام هم مشغول رفت و آمد و برقراری رابطه با علماست و آنان ایشان را میبینند و شرایطی مشابه دوران غیبت صغری پیش میآید و به تصریح روایات در آن مقطع ادّعای نیابت و سفارت حضرت مهدی(ع) منعی ندارد: ألا فمن ادّعی المشاهده قبل خروج السّفیانیّ و الصّیحه فهو کذّابٌ مفتر؛ بدانید، هر کس که قبل از خروج سفیانی و صیحه آسمانی ادّعای مشاهده (رابطه و نمایندگی امام زمان(ع)) کند، دروغگوی افترازننده است».
این مرحله را باید یک امتحان بدانیم که افرادی صادقانه ادّعای نیابت حضرت مهدی(ع) را دارند. در این مقطع، ایران دو دسته میشود: دستهای میگویند باید پرچم را به دست حضرت(ع) بدهیم و دستهای که با عقاید ناسیونالیستی، اعتقادی به این امر ندارند و با آن مخالفت میکنند. بین این دو درگیری سیاسی و احتمالاً درگیری نظامی محدودی رخ میدهد که در نهایت، با پیروزی دسته اوّل و سپاه سیّد خراسانی و شعیب بن صالح خاتمه مییاید. پس از این پیروزی، شعیب بن صالح و خراسانی با امام(ع) ملاقات خواهند داشت و در حدود ده ماهه پیش از آن، این اختلافات و درگیریها وجود خواهد داشت. خراسانی حاکم وقت ایران است نه اینکه الزاماً از منطقه خراسان باشد و نام شعیب بن صالح را امام(ع) که در آن مقطع در عراق به سر میبرند برای او انتخاب میکند و با توجه به اینکه پس از بیعت، فرمانده کلّ قوای امام عصر(ع) میشود و خراسانی حاکم ایران باقی میماند باید مقام او را بالاتر از سید خراسانی بدانیم.
سید حسنی کیست و آیا میتوان او را همان خراسانی بدانیم؟
یک سید حسنی در همان مقطع قیام برای یاری امام داریم که از دیلم خروج میکند. یک سید حسنی هم در عراق وجود دارد که ادّعای مقابله با حضرت را دارد. در روایات، صفات مذمومی برای او بیان شده که با توجه به آن صفات، او شخصّیتی غیر از خراسانی است. روایات، حسنی غالباً در منابع سنی است و در منابع شیعی مطالب مجمل و محدودی آمده است.
آیا در روایات، صحبتی از فتنههای آخرالزّمانی در ایران به میان آمده یا خیر؟
تعریف از قم و اهل قم و ایران در روایات آمده و آنجا را به عنوان پناهگاه معرفی کردهاند. بسیاری از آنچه در روایات گفته شده که درباره ایران رخ خواهد داد در دوره های قبل مانند حمله مغول رخ داده و خیلی قابل تطبیق بر شرایط الآن و پس از آن نیست.
آیا حضرت به ایران تشریف میآورند؟
تنها روایتی که آمده، ابن حماد میگوید: امام(ع) در طول مسیر به حوالی اهواز تشریف میآورند امّا این مطلب در هیچیک از روایات اهل بیت(ع) نیامده است.
منظور از اهل طالقان چیست؟
طالقان یعنی سلسله جبال البرز و قبلاً فکر میکردم که منظور مردم منطقهای مشخّص (در ایران یا افغانستان) است امّا الآن به این نتیجه رسیدهام که منظور، منطقه ایران و ایرانیان است و آن مناطق خصوصیّت خاصّی ندارند. همانطور که گفتم از ایران و ایرانیان با عباراتی نظیر اهل خراسان، طالقان، سبلان، مشرق، خراسان و مانند آن یاد شده است.
چه تعداد یا درصدی از یاران حضرت را ایرانیان تشکیل میدهند؟
وقتی فرمانده کلّ قوای حضرت ایرانی است، قطعاً تعداد یاران ایرانی سپاه ایشان نیز زیاد خواهد بود. امّا ارتش یمن خیلی کم است و مأموریت آنان، گرفتن مکّه و حجاز برای حضرت است ولی از عراق به بعد غالب یاران حضرت ایرانیان و عراقیها خواهند بود.
آیا حوادث امروز لبنان و یمن با آنچه در روایات آمده، صدق میکند؟
در روایات ذیل آیه ۵ سوره اسراء که آمده است: «فإذا جاء وعد أولاهما بعثنا علیکم عباداً لنا أولی بأسٍ شدیدٍ فجاسوا خلال الدّیار و کان وعداً مفعولاً؛ هنگامی که نخستین وعده فرا رسد، گروهی از بندگان پیکارجوی خود را بر ضدّ شما میانگیزیم (تا شما را سخت در هم کوبند؛ حتّی برای به دست آوردن مجرمان)، خانهها را جستجو میکنند؛ و این وعدهای است قطعی» با شرایط کنونی لبنان قابل تطبیق است. در روایات آمده اهل روم عراق را میگیرند و بعد از مدّتی از آنجا میروند که این هم اتّفاق افتاد. یا اینکه باز در عراق تأسیس خطّ سفیانی در این راستا که هرکه سر شیعهای را بیاورد فلان مقدار جایزه میگیرد، همچنین فرج شیعیان قبل از شورش سفیانی از جمله مواردی است که در روایات قابل مشاهده است.
جهان در زمان ظهور چه وضعیتی دارد؟
بحرانها، جنگها و شورشهای عصر ظهور چه مناطقی از جهان را بیشتر تحت تأثیر قرار میدهد؟
در مدت زمان قبل از ظهور چه سرزمینهایی دستخوش آشوب و بحران خواهند بود؟
آیا ما میتوانیم کشتارهای کنونی شیعیان را در نهایت زمینهساز شورش سفیانی بدانیم؟
از استاد و محقق گرامی آقای کورانی سپاسگزاریم که به رغم مشغله فراوان در ایران و لبنان، ما را به حضور پذیرفتند. لطفاً برای آغاز گفتوگو، بفرمایید جهان مقارن ظهور چه وضعیتی دارد؟
اگر به آن دسته از روایات رسول خدا و اهل بیت طاهرینش(ع) درباره وقایع و حوادث مقارن ظهور امام زمان(ع) بنگریم و بر آن اساس، وضعیت عالم را قبل و مقارن ظهور توصیف کنیم، درمییابیم که در آن مقطع زمانی، فساد و ظلم و جور در همه جای عالم مشاهده میشود هر چند که از گذشتهها نیز ظلم و ستم در عالم وجود داشته است؛ خداوند متعال نیز میفرماید: «ظهر الفساد فی البرّ و البحر بما کسبت أیدی النّاس»1 الآن میبینیم که فساد همهجا را ـ خشکی، دریا و فضا ـ فرا گرفته است. این از یک جهت و از جهت دیگر، روایات بیان میکنند که امام مهدی(ع) ظهور نمیفرماید تا آنکه نام آن حضرت(ع) ذکر لب مردم و انسانها میشود. معنای این سخن آن است که مردم، محبّان و ثابتان بر امامت او ظهور آن حضرت را از خدا طلب میکنند و در انتظار ظهور ایشان لحظهشماری میکنند و دوستدار، مؤیّد و یاریکننده ایشان هستند. از جهت دیگر در مجموعهای از روایات بیان شده که درون امت اسلامی جریان پابرجا و محکمی، منتظر ظهور ایشان هستند و برای ظهورشان زمینهسازی میکنند. بنابراین خبر ظهور ایشان در سراسر عالم پخش میشود.
در روایات ما، سه ویژگی برای عصر ظهور امام زمان(ع) برشمرده شده است: ۱٫ ظلم و ستم فراگیر و فتنهای که به هر خانهای وارد میشود، ۲٫ وجود دشمنانی که در حال تلاش مستمر هستند؛ مانند نواصب و دیگرانی که در عراق و دیگر مناطق سرزمینهای اسلامی مشغول فعالیت علیه شیعه هستند و سپس سوریه را تصرّف میکنند و حکومت آنجا را میگیرند، ۳٫ جریان یاران و مولیان امام(ع) که در سرزمینهای اسلامی در حال تلاش هستند و یاد و نام امام مهدی(ع) را در عالم پراکنده میسازند.
بحرانها، جنگها و شورشهای عصر ظهور چه مناطقی از جهان را بیشتر تحت تأثیر قرار میدهد؟
قیام امام زمان(ع) در مرحله اوّل، هشت ماه به طول میانجامد که در این مدت امام مشغول جهاد با دشمنان و دفع خطر آنان است. قبل از این مرحله، آن حضرت دو ماه در مکه حضور دارند. میتوانیم بگوییم؛ که در همان سال نخست ظهور، همه سرزمینهای عربی و اسلامی در اختیار امام(ع) قرار میگیرند، به این ترتیب که آغاز ظهور از مکه است، یمن به همراهی آن حضرت(ع) میآید و سپاه یمانی، مکه را برای امام به تصرف درمیآورد و در شبه جزیره عربستان حکومتی باقی نمیماند و تنها درگیریهای قبیلهای جریان دارد. (قبل از ظهور، نظام سیاسی آن فروپاشیده و هیچ فردی نتوانسته است وفاق جمعی را به دست آورد.) به همین دلیل، اهل حجاز، از ارتش سوریه برای ایجاد امنیت در شهر مکه، درخواست و دعوت میکنند، امّا امام مهدی(ع) حاکم یمن را که از اصحاب و یاران ایشان است، برای این امر منصوب میکنند. سپاه یمانی مکه را در اختیار میگیرند و در آنجا باقی میمانند و زمان این باقی ماندن به طول میانجامد.
اگر نگاهی به تاریخ بیندازیم، امام مهدی(ع) در روز عاشورا قیام نموده، حدود مدت ۲ ماه (یعنی محرم و صفر) در مکه اقامت میکنند و سپس وارد شهر مدینه میشوند. در آن شهر اماکن منسوب به امیرالمؤمنین و حضرت زهرا(س) را تکریم میکنند و اتفاقاتی رخ میدهد، آنگاه وارد عراق میشوند. میلیونها نفر در آن کشور به استقبال حضرت(ع) میآیند. هر چند مخالفانی هم در آنجا وجود دارند، ولی اکثریت مردم به یاری امام میآیند.
در هنگام حضور امام(ع) در عراق، پرچمها و سپاهیانی از مصر به نزد آن حضرت میآیند. این سپاهیان حکومت جائر مصر را سرنگون ساخته، حکومتی حامی امام(ع) تأسیس نموده و برای یاری امام نزد آن حضرت(ع) آمدهاند. همچنین از جانب ایران نیز سپاه خراسانی که فرماندهی نظامی آن را شعیب بن صالح به دست دارد، با امام مهدی(ع) بیعت میکنند و ترکیه نیز چنین است. در نتیجه میبینیم در همین مدت کوتاه، عربستان، یمن، عراق، مصر، ایران، ترکیه و کلیه حکومتهای حاشیه خلیج فارس در اختیار امام زمان(ع) قرار میگیرند و جملگی با آن حضرت همراه میشوند.
در نقطه مقابل، دشمنان حضرتش در سوریه (محل حکومت سفیانی) گرد میآیند. پس از آنکه امام(ع) قیام میکنند، به شام (سوریه) میآیند و به نبرد میپردازند. منظور از جنگ شام و جنگ قدس، مصداقاً یکی است؛ یعنی هنگامی که امام در نبرد با سفیانی در سوریه پیروز شدند، وارد قدس میشوند و حکومت یهودی (اسرائیل) را سرنگون ساخته، آنجا را در اختیار میگیرند.
در این هنگام، غرب با مشاهده انهدام حکومت صهیونیستی در قدس، به حرکت درمیآید. در مورد سران رژیمهای عربی نیز باید گفت که آنها، قبل از تسلیم به امام(ع) حامی حکومت یهودی هستند و نحوه تسلیم شدنشان به امام چنین است که مردم آنها تظاهرات وسیعی در حمایت از امام(ع) انجام میدهند و رژیمهای خود را ساقط میکنند و بدینوسیله به حمایت و همراهی امام(ع) میپردازند.
پس از آنکه غرب به حرکت درآمد و سپاهیانش را به نبرد با امام گسیل داشت، حضرت عیسی مسیح(ع) نزول میکند و غربیان از ایشان استقبال میکنند. مسیح(ع) به طرح مسئله صلح با امام مهدی(ع) میپردازد. و این روایت را همه ـ شیعه و سنی ـ از پیامبر خدا(ص) نقل کردهاند که: «آخرین صلحی که بین شما و رومیان [غربیان] واقع خواهد شد، به وسیله فرزندم ـ مهدی(ع) ـ خواهد بود؛ به مدت ده سال که هفت سال دیگر نیز ادامه خواهد یافت.
یعنی اصل توافق ده ساله است، امّا تا هفت سال دیگر نیز ادامه پیدا میکند. در این مدّت، امام مهدی(ع) حکومت خود را برپا مینمایند و عیسی(ع) نیز در میان غربیان به انجام اقداماتش میپردازد. و در این مدت هیچ درگیریی اتفاق نمیافتد. امّا بعد از این مدّت، نبردی بزرگ بین غرب و امام مهدی(ع) به وقوع میپیوندد.
این وقایع، مربوط به بعد از ظهور بود؛ در مدت زمان قبل از ظهور چه سرزمینهایی دستخوش آشوب و بحران خواهند بود؟
بنابر روایات ما، قبل از ظهور در عراق حوادث و وقایعی به وقوع میپیوندد که متأثر از آن سفیانی بر سوریه مسلط میشود و آنجا را تحت سلطه خود درمیآورد. از سوی دیگر، در یمن، یکی از یاران امام مهدی(ع) به نام یمانی به قدرت میرسد. همچنین از سویی وقایع و بحرانهایی مانند: جنگها، زلزلهها، بحران مالی و… در مدت زمان محدودی رخ میدهد که البته چندان طولانی هم نیست
آیا اینها در کلّ جهان رخ میدهد یا تنها مناطق مسلماننشین با آنها مواجه میشوند؟ اتفاقاً ما روایاتی داریم که به عنوان مثال بیان میکند فلان جنگ، جهانی است و در آن دو سوم مردم کشته میشوند و محلّ وقوع آن، از مسلمانان به دور است (مثلاً بین هند و چین) و معصوم(ع) فرمودهاند: «آیا دوست ندارید که جزء یک سوم باقیمانده باشید؟»
بر اساس مرزبندیها و جغرافیهای سیاسی کنونی بین کشورها و به طور مشخص هر یک از شخصیتهای مطرح عصر ظهور، قیام خود را از چه مناطقی آغاز میکنند؟ و توصیف آنها در روایات چگونه آمده است؟
توصیف این افراد به تفصیل در روایات بیان شده است. به عنوان مثال، درباره شخصیت یمانی، روایات متعددی وجود دارد، درباره خراسانی، شعیب بن صالح (فرمانده سپاه خراسانی) و سفیانی (در شام) نیز به همین ترتیب مطالب فراوانی نقل شده است.
علاقهمندم اگر شما موافق باشید به تناسب موضوع این ویژهنامه سرزمینهای درگیر، وارد گفتوگو درباره منطقه شام بشویم؛ با این پرسش که اهل شام در طول تاریخ اسلام، نسبت به اهل بیت(ع) چه موضعی داشتهاند؟
اهل شام و حکام آن، از سابق، در زمان معاویه دشمن اهل بیت(ع) بودند. البته این وضعیت عمومی آنهاست هرچند که در بین آنها افراد معدودی از شیعیان امیرالمؤمنین(ع) نیز از قدیم الایام وجود داشتهاند. حتی درون شهر دمشق افراد صالحی از شاگردان ابوذر و تربیتیافتگان آنان بودند؛ مانند معاویه ثانی (معاویـ[ بن یزید) که برخلاف اجدادش فردی صالح و جزء نسل سوم شاگردان ابوذر بود؛ استادش (عمر مخصوص) و استاد او ابراهیم نخعی و استاد او ابوذر غفاری بود. پس در شام و حتی دمشق نیز شیعیانی مخلص و ارادتمند به اهل بیت(ع) وجود داشتند، امّا در اقلیت بودند. اوضاع عمومی در شام دشمنی با اهل بیت(ع) بود.
ارتباط ساکنان و حاکمان کنونی شام را با اهلبیت(ع) چگونه میبینید؟
کسانی که در حال حاضر بر شام حکومت میکنند، قوم علویها هستند، که یک استثناء در تاریخ حکومتهای شام به شمار میروند؛ زیرا در طول تاریخ اسلامی، همواره بنیامیه در شام ستوده میشدند. حکّام شامی آنقدر نسبت به بنیامیه متعصّب بودند که اگر ما از لبنان میرفتیم و صبح وارد بازار حمیدی میشدیم و فروشندهای میفهمید که ما شیعه هستیم، میگفت: از من نخر، روز مرا خراب و بدیُمن نکن(!) برو و چند ساعت دیگر بیا. آنها بغض عجیبی نسبت به اهل بیت(ع) و شیعیانشان داشتند. این مسئله بسیار شدید بود تا آنجا که اکثریت شیعیان را رافضی میدانستند. الآن وضعیت تغییر پیدا کرده زیرا حاکمیت آنها در اختیار علویها و بعضاً عِلمانیها (لائیک) قرار دارد. علویها میگویند ما شیعه هستیم و ما هم از آنها میپذیریم. امّا این علویها فقط ۲ تا ۳ میلیون از جمعیت حدوداً ۲۰ میلیونی سوریه را تشکیل میدهند. شیعیان سوریه جمعیتی بالغ بر ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار را به خود اختصاص میدهند. لذا بیش از نیمی از جمعیت آنجا را سنّیان متعصب ضدّ شیعه و دوستدار بنیامیه تشکیل میدهند، امّا در حال حاضر نمیتوانند خواست خود را به انجام برسانند. لذا هنگامی که سفیانی شورش خود را آغاز میکند، زمینه حمایت از او و اقداماتش در سوریه وجود دارد.
وضعیت کنونی دیگر نقاط شام ـ غیر از سوریه ـ مانند: اردن و فلسطین را نسبت به اهل بیت(ع) چگونه میبینید؟
در گذشتهها، وضعیت این دو کشور نیز مانند سوریه بود، امّا در حال حاضر درباره فلسطین این دیدگاه تغییر کرده است و فلسطینیان اکثراً به جهاد با دولت یهودی برخاستهاند، از امام حسین(ع) بسیار یاد میکنند و تعداد قابل توجهی از آنان رسماً مذهب شیعه را پذیرفتهاند. اهل اردن نیز دو دسته هستند؛ گروهی اردنی که نسبتاً نرمخویند امّا گروه دیگر که بسیار خشک و متعصب و ضدّ اهل بیت(ع)اند حتی سرسختتر از وهّابیان «مصعب زرقاوی» ـ از رهبران فرقه ضدّ شیعی القاعده ـ از اینها بود و او را «کشته امت» میخوانند. او شیعیان را ذبح میکرد و آنها نیز او را بزرگ میدارند. به همین دلیل، اردن سرانجام همراه سوریه تحت امر سفیانی درمیآید.
آیا ما میتوانیم کشتارهای کنونی شیعیان را در نهایت زمینهساز شورش سفیانی بدانیم؟
طبیعتاً همینطور است. وقتی که یمن از دست آنها خارج شود و نظام سعودی فرو پاشد، وهابیان و ناصبیهای عربستان با یهود و غربیها متحد میشوند و نظام سوریه را تحت فشار قرار میدهند و از طریق این فشار بیرونی و وقایع داخلی، زمینه برای سلطه سفیانی فراهم میگردد. حوادث شام متسلسل و پیدرپی خواهد بود؛ ابتدا زلزله، سپس شکلگیری شورش و کودتا، سپس حرکت و شورش سفیانی و مسلط شدن وی بر اوضاع.
چه عواملی موجب میشود که سفیانی به راحتی بر شام مسلط شود؟
روایات ما بیان میکنند که در آغاز، زلزلهای در شام رخ میدهد که در آن یکصدهزار نفر از بین میروند. بعد از مدت کوتاهی، حکومت در اختیار اصهب (شخص بور) قرار میگیرد. اصهب از نامهای شیر (اسد) نیز میباشد. آنگاه شخصی به نام «ابقع» بر ضدّ او شورش میکند. این، زمینه انقلاب علیه اصهب را فراهم میآورد. درگیری مدتی بین آن دو به طول میانجامد. بعد از مدتی سفیانی شورش میکند و هردوی آنها را از میان برمیدارد و خود بر سرزمین شام تسلط مییابد.
هدف سفیانی از این شورش و درگیری چیست؟
هدف سفیانی، مقابله با امام مهدی(ع) و شیعیان اوست.
آیا نمیتوان گفت هدف او صرفاً کشورگشایی و قدرتطلبی است؟
خیر، سفیانی با روم (غربیان) و یهود (اسرائیل) همپیمان است. او نقشهای دارد و هدف اصلیاش تسلط بر عراق است که لازم است ابتدا بر شام (سوریه و اردن) سلطه پیدا کند. و ناآرامیهای عربستان باعث میشود که همفکرانش از او برای عربستان درخواست نیرو کنند. و او لشکری را به «مدینه» میفرستد. پس او یکی از فرمانروایان عربی است که با اسرائیل و غرب متحد است. سفیانی فقط دو لشکر اعزام میکند، یکی به عراق و دیگری به مدینه. همچنین او حملهای بزرگ به مرز مشترک عراق، سوریه و ترکیه (منطقه قرقیسیا) میکند که دلیل آن دستیابی به منابع طبیعی (معدن نفت، طلا یا … با انگیزه اقتصادی است.
نسبت اهل شام، بعد از ظهور، با امام عصر(ع) چگونه است؟
فردی از امام صادق(ع) میپرسد: وقتی سفیانی آشکار شد، چه کنیم؟ امام(ع) فرمودند: «هنگامی که این فاسق آشکار شد، دو ماه به کشتار شیعیان میپردازد. پس اگر آن زمان را درک کردید، باید که مردانتان چهره هایشان را بپوشانند و زنان مشکلی نخواهند داشت». در روایات ما، خداوند، طایفههایی از اهل شام را از پیروی سفیانی مصون داشته است که آن طوایف به شیعیان لبنان، سوریه و شاید غزّه ـ اگر به امامت و ولایت اهل بیت(ع) بپیوندند ـ تعبیر شود.
سرانجام چگونه پرونده سفیانی بسته میشود؛ در حالی که از قدرت بالایی برخوردار است؟
سفیانی فقط بر سوریه و اردن حکمرانی خواهد کرد و تنها ۲ لشکر برای حفظ امنیت به عراق و مدینه گسیل میدارد. (مانند اینکه اتحادیه عربی نیروهایی را برای برقراری امنیت به کشوری بفرستد) امّا سپاهی را که به جنگ با امام مهدی(ع) به مدینه میفرستد، در سرزمین بیداء به واسطه خسف الهی، در زمین فرو میرود. پس از آن خود سفیانی در جنگ با امام مهدی(ع) به درک واصل میشود.
از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید، سپاسگزاریم.
...........
پ.ن : بخشی از یک مصاحبه دیگر علامه کورانی پیرامون اوضاع ایران در آستانه ظهور :
_ یکی از سوالاتی که زیاد پرسیدند این است که نقش آذربایجان چیست و اینکه ربطی به موضع گیری های فعلی ترکیه دارد؟
خیر. هیچ روایتی درباره ورود و تاثیر نیروهای خارجی به ایران ندیدم. این ترکیه، یعنی آذربایجان روایت ها داریم که وقتی که یمانی در 7 ماه قبل ظهور حضرت حاکم یمن می شود، حضرت هم شبیه ظهورش در غیبت صغری ظاهر می شود. و حرکت میکنند به سمت ایران، عراق و ...؛ و هر کس او را می بیند امام مرتبطشان میکنند به یمانی؛ به عنوان سخنگو، وکیل و حاکم از طرف حضرت که طاعتش بر تمام مومنین واجب است، این همان یمانی ست. عجیبه... اما به خواست امام است...
در مورد یمانی در ایران اختلاف میشه که آیا ما از این یمانی اطاعت کنیم؟ چرا که امام فرمود...
ایران دو قسمت می شود و یک قسمت میگویند که ما اطاعت میکنیم، و یک قسمت مثلا لائیک و روشنفکرها میگویند که ما اطاعت نمیکنیم و کشور را تقدیم این یمانی نمی کنیم. ولی 7 ماه قبل از ظهور حضرت در داخل ایران کشمکش میشه و امام باقر سلام الله علیه میفرمایند اگر من بودم خودم را نگه میدارم، در اختلافات داخل ایران تند نرو. موجی برخلاف یاران امام مهدی در ایران میشه، تا اینکه موج آذربایجان شروع می شود. لابد لنا من آذربایجان لا یقوم لها شی ...
موج آذربایجان برای تائید امام قوی است و مجبور میشوند پایتخت تهران را اینها... ( شاید انتخابات است) قیام یک سید در شمال، علمایی در مشهد، علمایی در اصفهان ما داریم. کشمکش داخل ایران هست ولی حرکت سرد است(انتخابات مثلا).
یاران امام و خراسانی و شعیب بن الصالح پیروز می شوند. و آنوقت است که امام به عراق می رسد. و نیز اینها می روند با امام سلام الله علیه در عراق بیعت میکنند .
دیدگاهها
مقاله جدید سایت منتشر شد :
www.u313.ir/2014-02-05-14-05-43/item/1369-2018-01-24-15-46-05.html
تو دیگه کی هستی که منو نصیحت میکنی. احادیث از زبان ائمه می باشد. به کوری چشم تو اتفاق خواهند افتاد
ناامیدی بزرگترین گناهه دقت کن بزرگترین گناه دروغ یا زنا یا دزدی نیست بزگترین گناه ناامیدیه !!! توصیه میکنم زندگی نامه شهدا رو بخونی خیلی روحیه ادم رو عوض میکنه امیدت به ظهور با شرایط امروز باید هر روز بیشتر بشه وگرنه یک جای زندیگت لنگ میزنه و باید درستش کنی
عزیزم وظیفه شیعه این نیست وایسته یک گوشه فقط نگاه کنه !!! معصومین هم در رفتارشون هم در گفتارشون به شیعه امر کردن و بهشون یاد دادن حتی بین فاسد و افسد یا به عبارتی بین بد و بدتر هم بد رو انتخاب کنن تا بدتر به قدرت نرسه این مدل تفکر شما یک شیعه به درد نخور و تماشاگر هستش که هیچ ظهوری براش اتفاق نمیفته !!!!!
اخرین نظر جناب کرمانشاهی گفته به من کاری نداشته باشید تا صدام در نیاد !!!!! صدای شما هم هرچقدر دوست دارید میتونه در بیاد فقط توهین نکنید حرفتون رو راحت بزنید . عزیز جان وقتی این همه حدیث معتبر در شیعه داریم که برای مثال بخشی از لشکر و یاران هدایت گر حضرت از قم هستن دیگه شکست مردم قم و کشتار شدید مردم قم چه صیغه ای هست؟؟؟ خوب معلومه یک حدیث داره اون یکی رو نفی میکنه و یکی از این احادیث یا مشکل سند دارن و جعلی هستن یا از دو زمان متفاوت سخن میگن این فقط بخشی از تفاسیر اشتباه شما از روی احادیث اهل سنت هستش. البته من مثل شما ادعای علم حدیث نمیکنم چون میدونم خیلی خیلی کار سختی هستش
علم حدیث یک علم سطحی نیست مخصوصا توی حوزه اخرالزمان و ظهور که احادیث جعلی خیلی خیلی زیادتر از بقیه موضوعات هستن. شما به دلخواه خودت داری اخرالزمان رو تفسیر میکنی حالا خوددانی
ژاپن سالي 2000 تا زلزله مياد....پس زياد جاي تامل نداره اين خبر....
ژاپن که خیلی زلزله میاد فکر نکنم ربط داشته باشه!
گسل های غرب امریکا دارن فعال می شن
زلزله 6.3 ریشتری «هوکایدو» ژاپن را لرزاند
به دلیل مطالب سخیف چند کاربر مدتی در سایت حضور نداشتم
امروز به سایت مراجعه کردم می بینم که بخش نظرات در غیاب ما شده جولانگاه کاربرانی نظیرکرمانشاهی
جناب کرمانشاهی به شما هم باید بگم امان از جهل امان از ...
اولا بسیاری از مطالبی که آورده ای به نقل از کتب اهل سنت آمده که هیچ اعتمادی به این روایات نیست.
دوما مودب باش نام رهبر عزیز را اینگونه نبر
سوما با این مطالبی که نوشتی پناه بر خدا باید به خود خدا هم ایراد بگیری که چرا اوضاع امروز جهان ما اینگونه شده.
چهارما معتبرترین احادیث نقل شده از امامان معصوم ما به این مضمون بیان شده که ایران در آستانه ظهور هر چند درگیر فتنه های داخلی می شود ولی هرگز ثبات و اقتدار خود را از دست نخواهد داد.
و در آخر اینکه به شما توصیه میکنم به جای این مطالب به خودسازی خود و دیگران بپردازید و برای برطرف شدن موانع ظهور دعا کنید والسلام
به نقل از خیبر110:
ده الی پانزده روایت برات گذاشتم کافی نیست برای شما. شما برو دو تا روایت معتبر درباره دیگر شخصیت ها بیار. احادیث به این شفافیت. نمیدونم واقعا به شماها چی باید گفت
اول تکلیف خودتونو مشخص کنید که مشکل شما چیه. الان چه مشکلی با این روایات دارید. تحت فشار هستید یه مشت آب به سر و صورتتون بزنید حالتون بهتر بشه. شما علم حدثتون خیلی قویه. همه رو ضعیف اعلام کردید. علی برکت الله
شما جواب این سه سوال پایین رو بدید
بنده فقط در یک مبحث وارد شدم و اون سید حسنی بود که امثال شما از احادیثش وحشت می کنید. احادیث در پایین هست. منبع هم خواستید که گذاشته شد. حالا شما احادیث دیگران رو قرار بدهید.
اگه بازم مشکل دارید مشکل از خود شماست. شما ایراد کم بگیرید و صدای منو درنیارید. یکنفر از شما منبع خواستند که گذاشتم براتون.
شما به آیین خودتان و ما هم به آیین خودمان. صبر میکنیم و آینده رو میبینیم
ضمنا من این احادیث رو برای شما نگذاشتم. برای یه عده که گوش و قلب شنوا دارن گذاشتم
به نقل از محمدکرمانشاهی:
با سلام
چه جالب ، اين روند حركتي سيد حسني كه گفتيد حركت از ري ( تهران ) به سمت نيشابور ( مشهد ) و بعد به سيستان و بعد به قم و عراق
منو ياد سير حركت زندگي مبارزاتي حضرت آقا مي اندازه
ايشان مبارزاتشان را از سال 1341 به رهبري امام خميني شروع ميكنند ، به خواست پدر به مشهد ميروند ولي به توسط علماي تهران براي سخنراني در مساجد مختلف تهران ( ري ) دعوت شده و قبل از انقلاب سخنراني هاي كوبنده اي داشته اند .
در برهه اي از زمان در نيشابور فعاليت مبارزاتي سياسي داشته اند و در مشهد گسترده تر
و در سال 1356 به ايرانشهر ( سيستان ) تبعيد ميشوند
پس از پيروزي انقلاب شهر قم مركز و پايگاه گسترش حكومت ناب محمدي از اهميت دوچندان برخوردار ميشود .
و در تمامي اين سالها ايشان ارتباط با علما و برزگان قم را حفظ كردند .
تا به رهبري انتخاب شدند و در شهر هاي مختلف سرداران با وفاي حضرت آقا حضور فعال داشتند
براي نمونه شهيد سردار همداني ( بنيانگذار سپاه همدان )
و در شهر اصفهان ، براي مثال سردار شهيد كاظمي
در ادامه لشگريان مخلص حضرت آقا در عراق و سوريه خودنمايي كردند . ( سردار سليماني )
و انشاالله اين نهضت تا انقلاب مهدي عج ادامه خواهد داشت
اللهم عجل لوليك الفرج
جواب احمدی نژاد به جَفَنگیات روحانی۔ لینک دانلود:
s8.picofile.com/file/8317558826/mm.mp4.html
چه کسانیکه سفیانی را دیده اند!؟
1- امام موسی صدر
امام موسی صدر به دستور آیت الله حکیم مأمور می شود که ببیند آیا چنین کسی (سفیانی) در سپاه یا لشکر سوریه وجود دارد یا خیر.
امام موسی صدرنیز به سوریه رفته و از خود شخص حافظ اسد سوال می کند و نام و نام پدر و خصوصیات سفیانی را می گوید که بعد از جستجو حافظ اسد می گوید:
بله سفیانی بنام عثمان پسر عنبسه با خصوصیات که گفته در ارتش ما وجود دارد و خودشان او را دیده اند .
منبع : ماهنامه موعود شماره ۷۰
(نکته جالب توجه اینکه امام موسی صدر اندکی پس از این ماجرا ناپدید می شود!!!)
________________________________________
۲- شیخ محمدتقی گنابادی(بهلول)
سخنانی از بهلول :::
بسم الله الرحمن الرحیم.
من برای زیارت حضرت زینب علیها سلام و حضرت رقیه بسوریه رفته بودم و در حدود ۲۰ روز در آنجا بودم. حافظ اسد رئیس جمهور سوریه مرا دعوت نمود و به خانه خود برد و از من پذیرائی نمود. از آنجا مرا به ارتش سوریه برد و گفت که برای ارتش سوریه صحبت کنم.
من هم به منبر رفته و برای آنان سخنرانی کردم وقتیکه از منبر پائین آمدم یک منصب داری داخل شد در آن وقت عده ای گفتند: "جاء السفیانی"
یعنی سفیانی آمد.
من دیدم که او یک سرتیپ ارتش سوریه است و با او شروع به صحبت کردم و اسم کوچک او را پرسیدم. گفت: اسمم "عثمان بن عنبسه" است دیدم خودش است و از لحاظ صورت ظاهری، همان خصوصیاتی را داشت که در روایات از سفیانی آمده است. در صحبتهای خود با او متوجه شدم که وی بفکر این است که رئیس جمهور سوریه شود. این موضوع را از اینجا فهمیدم که وقتی من پیش او از حافظ اسد تعریف کردم و گفتم خیلی با من مهربانی کرده است، گفت او بشما هیچ لطفی نکرده است. اگر من جای حافظ اسد بودم شما را نخست وزیر خود میکردم. از این حرف فهمیدم که میل دارد بجای حافظ اسد بنشیند.
منبع : آیا ظهور نزدیک است ص ۱۹۳
________________________________________
۳- حاج میرزا آقا مقدس نامی که فرزندش شیخ حسن از شاگردان مرحوم
آیت الله عظمی مامقانی است.
وی به مکه رفته بود و در هنگام برگشت در مسیر راهش با کاروانی از فلسطین ملاقات می کند.
شبی که در آنجا استراحت می کرده سرو صدا بلند می شود. صبح از علت سرو صدا می پرسند که علت این سروصدا چه بوده؟ اهالی آنجا می گویند که عنبسه نامی صاحب فرزند شده و نام او را عثمان نهاده است!
منبع : ماهنامه موعود شماره ۷۰ از گفته های حجت الاسلام مهدی پور
نقل شده از وبسایت:
roozegare-talaee.blogfa.com/post-95.aspx
اولا منظور من فقط کتاب علامه نبود همین کتاب شش ماه پایانی هم برای مثال بسیار کتاب خوبی هستش ولی هیچ کدام از این کتاب ها به اندازه کتاب عصر ظهور علامه کورانی در کشورهای اسلامی فروش نرفته و شناخته شده نیست دوما نه علامه و نه هیچ کس دیگه ادعا ندارن خراسانی و غیره رو میشناسن سوما اگر قرار بود بین هزاران احادیث معتبر و جعلی و احادیثی که از عمد با کنایه و رمز و راز گفته شدن هرکسی از راه رسید کتاب ها رو بخونه و به دلخواه خودش نتیجه گیری بکنه دیگه نیازی به کسب علم حدیث نبود حرف من هم جدی بود اگر واقعا تا این حد ادعای علم حدیث دارید حداقل کتاب چاپ کنید نه اینکه کسانی که ده ها سال علم حدیث کسب کردن و از بین احادیث معتبر و غیر معتبر و احادیث با کنایه و پازل گونه یا احادیثی در زمان خاص همشون رو کنار هم جمع کردن و کتاب چاپ کردن طوری زیر سوال ببرید که انگار خیلی بیشتر از اینها میفهمید این مدل خودپسندی و کوچک بینی دیگران نشانه جهل هستش اگر ادعای علم حدیث دارید حداقل کتاب چاپ کنید شاید کتاب شما هم مثل کتاب عصر ظهور علامه کورانی در کل کشورهای خاورمیانه با استقبال رو به رو شد
به گزارش دولت بهار، حسین علی حاجی دلیگانی در جلسه علنی امروز چهارشنبه 4 بهمن پس از تصویب لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با جرایم سازمان یافته فراملی در صحن علنی جلس ضمن مخالفت با این اقدام در مجلس با فریادهای بلند، گفت:
" آینده این خیانتی که امروز در مجلس صورت گرفت را خواهند دید. خیانتی که امروز صورت گرفت همانند خیانتی است که در برجام انجام شد و آیندگان نیز این خیانت را خواهند دید."
* حال باید پرسید اگر برجام خیانت است چرا خائن محاکمه و مجازات نمی شود؟! آقای حاجی دلیگانی انقلابی و مردمی، تا زمانی که آن به قول شما خیانتکاران بر مسند قدرتند، برجامهای زیادی را باید در صحن علنی تایید کنید، بیخود هم داد و فریاد نکنید، خودکرده را تدبیر نیست؛ مگر پس از توبه نصوح!
.
پی نوشتها
۱-النعمانی : ص ۲۷۴ – ۲۷۶ ب ۱۴ ح ۵۵ والبحار : ج ۵۲ ص ۲۳۵ – ۲۳۷ ب ۲۵ ح ۱۰۴
۲-إلزام الناصب، ج ۲، ص ۱۳۳
۳-بحار الأنوار، ج ۵۳، ص ۱۵، ب ۲۸٫
۴-دروازۀ کوه (باب الجبل) از دروازه های ریِ قدیم بوده که به طرف مناطق کوهستانی در شمال شرقی شهر باز می شده و در سر راه تبرستان و خراسان قرار داشته است.
۵-الفتوح، ج ۲، ص ۸۰ .
۶-البدء و التاریخ، جزء ۴، ص ۱۰۳، ف ۱۳٫
۷-الفتن، ص ۲۱۴، جزء ۴، ح ۸۵۴ .
۸- در متن عربی نسخۀ چاپی مورد استناد ما، در اینجا به اشتباه عبارت «أبوابها» – دروازه هایش- ثبت شده بود که به صورت «أموالها» – داراییهایش – اصلاح و ترجمه گردید.
۹- بحار الأنوار، ج ۵۷، ص ۲۱۵، ب ۳۶، ح ۳۶٫
۱۰- الغیبه، ص ۲۸۲، ب ۱۴، ح ۵۱ .
۱۱- بحار الأنوار، ج ۵۷، ص ۲۱۵، ب ۳۶، ح ۳۴٫
۱۲- بحار الأنوار، ج ۵۷، ص ۲۱۵، ب ۳۶، ح ۳۶٫
۱۳- از روایتی که در مبحث «ری، شهرِی پُرحادثه، فرار اهل ری به قم» نقل کرده ایم، در می یابیم که عدّۀ زیادی از مخالفان حسنی گیلانی در قم همان کسانی اند که پیشتر، در پیِ هجوم نیروهای شروسی، مغربی، سفیانی و خراسانی به ری، از آنجا به قم فرار کرده و در این شهر ساکن شده اند.
۱۴- بحار الأنوار، ج ۵۷، ص ۲۱۵، ب ۳۶، ح ۳۶٫
۱۵- یعنی زنده شدنم پس از مردنم چه دور است. چنان که می دانید، امام علی(علیه السلام) زمان قیام امام مهدی(علیه السلام) را نخواهد دید و در دورۀ رجعت زنده می شود.
۱۶- بحار الأنوار، ج ۵۳، ص ۶۰- ۵۹، ب ۲۹، ح ۴۷٫
۱۷- إلزام الناصب، ج ۲، ص ۱۵۸، خطبۀ بیان ۱٫
۱۸- إلزام الناصب، ج ۲، ص ۱۳۳٫
۱۹- الأمالی، ص ۶۵، مجلس ۷، ح ۱۰٫
چه روزگار شگفتی!تاریخ آینده کره ارض، بارور حوادثی بس شگفت است،حوادثی که مجد و عظمت جهانگیر اسلام را درپی خواهد داشت. ... شهید آوینی
جهان بزودی زود حوادث شگفت انگیز شش ماه پایانی را تجربه خواهد کرد ...
بی دست و پا که نیستی. روایات پایینه. یه تکانی به خودت بده و یه سرچ بفرما. لقمه رو همیشه توی دهنت که نمیذارن
گفت: معاون وزیر خارجه گفته است امروزه میزان اختلاف آمریکا و اروپا بیسابقه است!
گفتم: ولی شواهد نشان میدهد که در کینهتوزی و دشمنی علیه کشورمان با هم اختلافی ندارند.
گفت: همین دو روز پیش بود که وزرای خارجه انگلیس و فرانسه و آلمان اعلام کردند که در تحریمها کنار آمریکا هستند.
گفتم: و هر سه کشور اروپایی تاکید کردهاند که مانند آمریکا خواستار محدودیت صنایع موشکی ایران، دست کشیدن از حمایت جبهه مقاومت و... هستند.
گفت: پس چرا معاون وزیر خارجه میگوید امروزه اختلاف آنها بیسابقه است؟! تاکنون که اروپا و آمریکا در تمامی دشمنیها علیه ایران کنار هم بودهاند.
گفتم: شخصی داشت خربزه و عسل را با هم میخورد، رهگذری گفت؛ این دو را باهم نخور! پرسید؛ چرا؟ گفت برای اینکه با هم نمیسازند! ولی طرف اعتنایی نکرد و به خوردن ادامه داد. ساعتی بعد همان رهگذر او را دید که از دلدرد به خود میپیچد، گفت؛ حالا دیدی که باهم نمیسازند؟! و طرف گفت؛ حالا که میبینی با هم ساختهاند و مرا به این روز انداختهاند!
سلام برادر عزیز
الان اوضاع طوری هست که به هیچ وجه نمیشه حتی برای چندماه آینده پیش بینی دقیقی کرد ، هرلحظه ممکنه تحولات عظیم در عربستان و یمن و شام و ایران آغاز بشه ، مثل زلزله ای که تا یک دقیقه قبلش همه چیز آرومه و هیچ کس احتمال به هم ریختگی اوضاع در یک دقیقه بعد رو نمی ده ولی ... با این تفاوت که زلزله رو نمیشه پیش بینی کرد ولی با روایات میشه گسل تحولات ظهور رو که در یمن و عربستان و شام فعال شدن رصد کرد.
همین وجود شور و شوق و عشق به ظهور کافیه که انسان رو در آخرالزمان نجات بده ، البته باید کمی زحمت کشید و حق راستین رو شناخت و در تحولات که قطعا بسیار پیچیده خواهدبود گوش بفرمانش بود
ان شاالله به دعای مادرمون حضرت زهرا س شما و همه ما جزو بهترین یاران حضرت در این اندک زمان باقی مانده از غیبت و ظهور باشیم.
حالا شما روایاتش رو با منبع بگو بلکه ماهم روشن شدیم!!
اینجا کسی حرف بدون سند رو قبول نمی کنه جناب
لطفا روایات مربوط به مطالبتون رو هم بگذارید
تو بهتره بری همون کتاب علامه رو بخونی. یه چند تا سوال هم از علامه بفرما که چرا این روایات رو براتون نمیگن تا چشات گردتر نشه وقتی اینها رو میشنوی
شما که اینجور رییسی رو که مورد تایید آقا هست رو میکوبی حتما احمدی نژاد هم که این اواخر خون به دل حضرت اقا کرد و به توصیه هاش عمل نکرد شعیب میدونی؟!!!!
خوراکخوان (آراساس) دیدگاههای این محتوا